Përmbajtja e dyshimit: Disa njerëz pretendojnë se ekziston një kontradiktë midis fjalës së Allahut të Lartësuar:
“Betohem në yllin kur perëndon, se shoku juaj (Muhamedi), nuk ka humbur e nuk ka devijuar! Ai nuk flet sipas qejfit të vet, por ajo (që thotë) është vetëm shpallje hyjnore, që i vjen atij. (En-Nexhm: 1-4)
Disa ajete të tjera tregojnë se Profeti ka folur dhe ka thënë gjëra që nuk ishin shpallje nga Zoti, për shembull, kur i lejoi disa prej atyre që nuk ndoqën ushtrinë në betejën e Tebukut, dhe Zoti e kritikoi atë për këtë leje në ajetin:
“Allahu të fal ty që u lejove atyre të mungojnë, para se ta kuptoje se kush të flet të vërtetën dhe derisa t’i njihje gënjeshtarët.” (Et Teube: 43)
Kështu që ata pyesin: Si mundet që Kurani në një vend të thotë se Muhamedi nuk flet përveçse me shpallje nga Zoti, e në një vend tjetër ta kritikojë atë për ato që ka thënë? Ata synojnë me këtë të vënë në dyshim faktin se Kurani është i ruajtur nga kundërshtitë.
Hedhja poshtë e dyshimit:
Të folurit e Profetit ﷺ ndahet në dy pjesë:
- Ajo që është përcjellje nga Allahu i Lartësuar, kjo është shpallja hyjnore, dhe nuk është pjesë e mendimeve personale; ajo është e vërtetë dhe nuk përmban pasaktësi.
- Ajo që buron tek përpjekja dhe gjykim të tij personal, siç është rasti i betejës së Tebukut, ose në çështjet e jetës së përditshme, si ngjarja e pllenimit të palmave. Kjo nuk është shpallje hyjnore, por përpjekje dhe mendim personal i Profetit ﷺ, dhe kjo nuk përshkruhet as si e vërtetë absolute dhe as si e rreme.
Detajimi:
Rreth fjalëve të Profetit dhe llojeve të tyre, Dr. El-Hadidi shkroi duke thënë: Fjalët e Profetit ﷺ ndahen në dy lloje:
- Ajo që është përcjellje nga Allahu, është shpallje hyjnore, dhe nuk vjen si pasojë e dëshirave apo mendimeve personale:
Allahu betohet në Suren En-Nexhm në yllin që bie, duke thënë se Muhamedi ﷺ nuk është në humbje dhe nuk ndjek rrugë të gabuar.
I humbur (ضال): është i padituri që nuk ndjek rrugën e drejtë për shkak të mungesës së dijes, ndërsa i devijuari (غاوي): është ai që e njeh të vërtetën, por me qëllim largohet prej saj dhe ndjek diçka tjetër. Ndërsa Profeti Muhamed ﷺ është i udhëzuar, ndjekës i së vërtetës dhe shmanget nga e kota.
Fjala e Allahut: “Ai nuk flet sipas qejfit të vet” (En-Nexhm: 3), do të thotë se ai nuk flet sipas dëshirës së vet, as për Kuranin, e as për diçka tjetër. Dhe fjala tjetër: “Por ajo (që thotë) është vetëm shpallje hyjnore, që i vjen atij” (En-Nexhm: 4) tregon se çdo gjë që ai thotë është shpallje nga Allahu i Lartësuar, që ia zbulon atij.
Këto ajete dëshmojnë qartë se Profeti nuk flet asgjë tjetër përveçse atë që është shpallje nga Allahu i Plotfuqishëm dhe i Madhëruar.
Çdo fjalë që thotë Profeti ﷺ nëse është përcjellje nga Allahu, nuk është kurrë si rezultat i dëshirës së tij personale, por është shpallje nga Zoti. Ai nuk thotë asgjë në emër të Allahut nga vetja e tij. Kjo është përgjigje ndaj mohuesve që thoshin se Profeti e ka shpikur këtë Kuran. Po ashtu Profeti ﷺ është betuar se nuk ka folur tjetër veçse të vërtetën – duke e transmetuar nga Zoti i tij – pikërisht kur disa njerëz thanë se ndoshta natyra njerëzore e Profetit mund ta bëjë atë të thotë fjalë të ndikuara nga zemërimi i tij në momentet kur ai zemërohet.
Transmetohet nga Abdullah ibn Amr se ka thënë: “Unë shkruaja çdo gjë që dëgjoja nga i Dërguari i Allahut ﷺ me qëllim që ta ruaja, por kurejshët më ndaluan, duke thënë: “Ti shkruan gjithçka që dëgjon nga i Dërguari i Allahut, ndërkohë që ai është një njeri që flet kur zemërohet.” Atëherë ndala së shkruari, dhe ia tregova këtë të Dërguarit të Allahut i cili tha: “Shkruaj! Sepse pasha Atë në dorën e të cilit gjendet shpirtit tim, nuk ka dalë prej meje asgjë tjetër përveçse të vërtetës.”[1]
Po ashtu, transmetohet nga Ebu Hurejra se i Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Unë nuk them tjetër veç së vërtetës.” Disa nga shokët e tij i thanë: “Por t’i bën shaka me ne o i Dërguar i Allahut!” Ai u përgjigj: “Unë nuk them tjetër veç së vërtetës.”[2]
- Ajo që i ishte lënë në dorë Profetit si opinion i tij, nuk është shpallje hyjnore
Sa i përket ajeteve të tjera që tregojnë se Profeti ﷺ ka folur dhe ka vepruar në disa raste pa pasur shpallje për to, madje ku Allahu e ka qortuar për disa prej tyre, si p.sh. lejimi që u bëri disa prej hipokritëve të cilët nuk morën pjesë në luftën e Tebukut, Allahu e qortoi për këtë leje, siç thotë – i Lartësuari –: “Allahu të fal ty që u lejove atyre të mungojnë, para se ta kuptoje se kush të flet të vërtetën dhe derisa t’i njihje gënjeshtarët?” (Et-Teube: 43)
Këto ajete flasin për situata ku Profetit ﷺ i ishte lënë në dorë të gjykojë me opinionin e tij. Kuptimi i këtij ajeti – siç ka thënë Ibn Xheriri – është: “Allahu të fali, o Muhamed, për atë që bëre kur u dhe leje këtyre hipokritëve që të qëndrojnë dhe të mos dalin me ty, para se të dije se kush nga ata ishte i sinqertë dhe kush gënjente. Nuk duhej t’ju jepje leje për të mos dalë me ty kur të thanë: ‘Sikur të kishim mundësi, do të dilnim me ju.’ Duhej të prisje derisa të njihje se kush kishte arsye të vërtetë për të mos dalë dhe kush nuk kishte, kështu që lejimi yt për ta të ishte mbi bazë të dijes tënde për arsyen e tyre dhe të dije se cili prej tyre po qëndronte nga hipokrizia dhe nga dyshimi në fenë e Allahut.”
Pra, çdo gjë që nuk është shpallje nga Allahu i Lartësuar, por që i është lënë të Dërguarit përmes gjykimit të tij – siç ishte rasti i lejimit të tij për ata që nuk dolën në luftën e Tebukut – kjo nuk llogaritet si fjalë që buron nga dëshira apo pasioni i tij. Pasi ajo nuk bie ndesh me ndonjë ndalim të mëparshëm, por ishte gjykim i formuar nga Profeti ﷺ mbi bindjen se këta që kërkuan leje nuk ishin në gjendje të dilnin me të. Shpesh ndodhte që hipokritët, për të fshehur të vërtetën e tyre, betoheshin në Allahun për atë që thoshin, siç thotë Allahu: “Ata i kanë marrë betimet e tyre si mburojë, dhe kështu i larguan njerëzit nga rruga e Allahut. Vërtet, sa keq që veprojnë!” (El-Munafikunë: 2). Dhe i Dërguari ﷺ ishte njeri dhe nuk kishte dijeni për atë që fshihet në zemrat e njerëzve, përveç asaj që Allahu ia zbulonte atij në lidhje me ta. Madje, deri në momentin kur u dha leje për të mos dalë, Allahu nuk ia kishte zbuluar ende se ata ishin hipokritë dhe gënjeshtarë.”
Shembull tjetër rreth kësaj është edhe këshilla e Profetit ﷺ për të mos e kryer pllenimin artificial të palmave, gjë që çoi në prishjen e frutave, duke i bërë ato të mos piqen. Transmetohet nga Enesi se: “Profeti ﷺ erdhi në Medinë dhe i gjeti njerëzit duke bërë pllenimin e palmave, ai u tha: ‘Çfarë po bëni?’ Ata i thanë: ‘Kështu kemi bërë gjithmonë.’ Ai tha: ‘Ndoshta, sikur të mos e bënit, do të ishte më mirë.’ Atëherë ata e lanë këtë veprim, dhe frutat dolën të pakta apo të dëmtuara. Ata ia përmendën këtë gjë Profetit, e ai tha: ‘Unë jam vetëm një njeri. Kur t’ju urdhëroj për diçka nga feja juaj, merreni dhe zbatojeni. Por kur ju urdhëroj për diçka sipas mendimit tim, atëherë unë jam vetëm një njeri (si ju).”[3]
Sugjerimi i Profetit, siç kanë thënë dijetarët, ishte shprehje e një shpresë, dhe shpresa nuk përshkruhet as si e vërtetë e as si e rreme, por bën pjesë në sferën e hamendjes dhe mendimit në çështje që kanë të bëjnë me jetën materiale. Imam Neveviu thotë: “Dijetarët kanë thënë se ky nuk ishte një lajm i dhënë (që bart të vërtetën), por ishte hamendje dhe mendim i Profetit ﷺ në çështjet jetike, dhe mendimi i tij në këto gjëra është si ai i të tjerëve; pra, ndodh që ndonjëherë të mos dalë i saktë, dhe në këtë nuk ka asnjë mangësi apo kritikë.”
Bazuar në këtë, fjalët e të Dërguarit ﷺ që burojnë nga përpjekja dhe mendimi personal në çështjet e jetesës (përditshmërisë) nuk përshkruhen as si të vërteta e as si të rreme.[4]
Përmbledhje:
Nuk ka kundërthënie midis ajeteve, me t; cilat disa supozojnë se ka kontradikta në fjalët e Profetit; sepse fjalët e Profetit – paqja qoftë mbi të – ndahen në dy lloje:
- Ato që janë shpallje nga Allahu i Lartësuar, dhe këto kurrë nuk përmbajnë të pavërteta; sepse janë fjalë të Allahut, të cilat nuk ndryshojnë dhe as tjetërsohen.
- Ato që janë rezultat i përpjekjes së Profetit ose që kanë të bëjnë me çështje të jetës së përditshme, dhe në këtë rast ato nuk mund të gjykohen si të vërteta apo të pavërteta, sepse në këtë aspekt, Profeti është si gjithë njerëzit e tjerë.
Burimi: https://bayanelislam.net/Suspicion.aspx?id=01-01-0026&value=&type=
[1] Ahmedi në Musnedin e tij dhe Ebu Daudi, Hadithi është i saktë.
[2] Ahmedi në Musnedin e tij dhe Tirmidhiu, Hadithi është i saktë.
[3] Muslimi
[4] Bejan fi De’i Tearrud Mutevehim Bejne Ajatil Kuran, Muhamed Ebu Nur Hadidi (fq. 70-73), Kajro 1981.
